تنش گیاهی و بهترین کودهای ضد تنش
گیاهان به دلایل مختلفی تحت تاثیر شرایط تنش زا قرار می گیرند که به دو دسته اصلی تقسیم می شوند، تنش های زیستی و تنش های غیر زیستی که هر کدام به دلایلی رخ می دهند. ابتدا به بررسی این موارد می پردازیم و عوامل مختلف را بررسی می کنیم.
گیاهان برای مقابله با این تنش ها از چندین مکانیسم بهره می برند که در این مقاله به بررسی تک تک این موارد خواهیم پرداخت.
استفاده از کودهای ضد استرس گیاه به کنترل این تنش ها کمک بزرگی خواهد کرد. در ادامه بررسی کودهای ضد تنش می پردازیم و محصولات بسیار مفیدی را در این زمینه معرفی خواهیم کرد.
انواع تنش های گیاهی
تنش های زیستی گیاه ناشی از موجودات زنده مانند آفات و بیماری های گیاهی و یا رقابت با علف های هرز است.
تأثیر تنش های زیستی آسیب به گیاهان از طریق تغذیه، بیماریزایی یا رقابت برای منابع خواهد بود.
تنش های غیر زیستی گیاه به عوامل محیطی مانند تغییرات دما (تنش گرمایی و تنش سرمایی)، خشکی و شوری خاک و یا آلودگی های مربوط به عناصر سنگین که فعالیت های متابولیکی گیاهان را مختل می کنند، مربوط می شود.
تأثیر این عوامل تنش زا، تغییر شرایط محیطی خواهد بود که بر رشد و عملکرد گیاهان تأثیر منفی میگذارد.
تنشهای غیرزیستی
- تنش خشکی: ناشی از کمبود آب.
- تنش شوری: به دلیل وجود نمک زیاد در خاک.
- تنش دما: شامل گرما و سرما.
- تنش عناصر سنگین: ناشی از آلودگی خاک به فلزات سنگین.
تنش های غیر زیستی و زیستی و مقابله گیاه با تنش ها
تنشهای زیستی
- آفات و بیماریها: ناشی از حمله جانداران مانند حشرات و قارچها.
- علفهای هرز: رقابت با گیاهان زراعی برای منابع.
- تأثیر این عوامل تنش زا، تغییر شرایط محیطی خواهد بود که بر رشد و عملکرد گیاهان تأثیر منفی میگذارد.
در این تصویر انواع تنش های گیاهی زیستی و غیر زیستی را به طور شماتیک مشاهده می کنید.
مکانیسم دفاعی گیاهان در برابر تنش ها:
- مکانیسم دفاعی گیاهان شامل مجموعهای از واکنشها و سازوکارها است که به آن ها کمک میکند تا در برابر تنشها و پاتوژنها مقاومت کنند.
- مکانیسمهای دفاعی گیاهان در برابر تنشهای خشکی و غیر زیستی تفاوتهای کلیدی با تنش های زیستی دارد.
مکانیسم مقابله با ضدتنش ها، گیاه با تنظیم روزنه ها و گسترش ریشه ها با شرایط تنش زا سازگار می شود
مکانیسم های مقابله با ضد تنش های محیطی
مکانیسمهای دفاعی در برابر تنشهای خشکی شامل:
- تنظیم روزنهها: بسته شدن روزنهها برای کاهش تبخیر و حفظ آب.
- گسترش ریشهها: برای جذب بیشتر آب.
- این مکانیسمها به گیاهان کمک میکنند تا در شرایط مختلف استرسزا بهتر سازگار شوند.
- گیاهان برای مقابله با تنشهای زیستی از چندین مکانیسم دفاعی استفاده میکنند:
- تولید آنتیاکسیدانها: برای کاهش آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد.
- تجمع اسیدهای آمینه و قندها: که به حفظ تعادل اسمزی و جلوگیری از آسیب کمک میکند.
- ایجاد لایههای مومی: در اطراف ریشهها برای جلوگیری از هدر رفت آب.
- فعالسازی پروتئینهای محافظتکننده: مانند فیتوآلکسینها که به افزایش مقاومت گیاه کمک میکنند.
مکانیسمهای دفاعی گیاهان در برابر ویروس ها
- مقاومت سیستمیک: آلودگی اولیه میتواند منجر به ایجاد مقاومت در برابر ویروسهای دیگر شود.
- تولید پروتئینهای خاص: گیاهان پروتئینهایی مانند فیتوآلکسینها تولید میکنند که به مبارزه با ویروسها کمک میکند.
- تغییرات متابولیکی: گیاهان ممکن است تغییراتی در متابولیسم خود ایجاد کنند تا از گسترش ویروس جلوگیری کنند.
مکانیسمهای دفاعی گیاهان در برابر باکتری ها
- تشکیل لایههای چوب پنبهای: این لایهها مانع از پیشرفت باکتریها میشوند.
- تولید آنزیمهای ضدباکتری: مانند کیتیناز و گلوکاناز که به تخریب دیواره سلولی باکتریها کمک میکند.
- تحریک پاسخ ایمنی: باکتریهای غیرپاتوژن میتوانند به تحریک پاسخ ایمنی گیاه کمک کنند.
- این تفاوتها نشاندهنده تنوع در واکنشهای گیاهان به انواع مختلف پاتوژنها است.
کود ضد تنش چیست؟
کود ضد استرس گیاه نوعی کود گیاهی است که برای افزایش تحمل گیاهان در برابر شرایط استرسزا مانند خشکسالی، تغییر دما و آفات استفاده میشود. این کودها معمولاً شامل ویتامینها، هورمونها، آمینو اسیدها و کلسیم هستند که به بهبود رشد و عملکرد گیاهان کمک میکنند. استفاده از این کودها میتواند منجر به افزایش مقاومت در برابر تنشها و بهبود کیفیت محصولات شود. بهترین زمان استفاده از آن پیش از وقوع استرس یا در شرایط نامساعد است.
کودهای ضد تنش و محرک رشد به گیاهان کمک میکنند تا در برابر شرایط استرسزا مانند تغییرات دما، خشکسالی، و آفات مقاومت کنند. این کودها معمولاً شامل عناصر مغذی و ترکیباتی مانند آمینو اسیدها و هورمونهای گیاهی هستند که به بهبود رشد و عملکرد گیاهان کمک میکنند. مزایای استفاده از این کودها شامل افزایش تولید و کیفیت محصولات و کاهش هزینههای کشاورزی است. بهترین زمان استفاده از این کودها پیش از وقوع استرس است، اما در برخی موارد پس از آن نیز میتوانند موثر باشند. در اینجا کودهای بسیار ویژه شرکت را که برای مقابله با این تنش ها مناسب هستند را بیان خواهیم کرد. کود مونتی گل بهترین ضد تنش است. مونتی گل دارای اسید آمینه های خاص به همراه هورمون ها و عصاره های گیاهی است. کودهای ویژه ضد تنش آمینو پلاس، فیلا، سیلیمون، پتاسیل، بیوسیل، ریکاوری، لیور، افکت، میرا، فسوید، آسکومکس، سیلیس پلاس، شارژر، اینروت و … از جمله کود های ضد استرس گیاهان است. این کودها ضد تنش سرما و تنش گرما و همچنین ضد تنش جابجایی گیاهان هستند.
استفاده از این کودها میتواند به افزایش ظرفیت نگهداری آب، مقاومت در برابر شوری و بهبود کیفیت محصولات منجر شود. همچنین، بهترین زمان استفاده از آنها پیش از وقوع استرس است.
کود ضد تنش از طریق چه مکانیسمی به بهبود کیفیت محصولات کمک می کند؟
افزایش فتوسنتز: این کودها تولید کلروفیل را افزایش میدهند که منجر به بهبود فرآیند فتوسنتز و در نتیجه افزایش کیفیت محصولات میشود.
بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی: استفاده از این کودها میتواند باعث افزایش وزن، رنگ و طعم میوهها و سبزیجات شود، همچنین میزان ریزش میوه را کاهش دهد.
افزایش مقاومت: کودهای ضد تنش به گیاهان کمک میکنند تا در برابر شرایط استرسزا مانند خشکی و آفات مقاومتر شوند، که این امر به حفظ کیفیت محصولات در شرایط نامساعد کمک میکند.
واکنش گیاه نسبت به استرس محیطی مانند جابجایی گیاه
واکنش گیاه نسبت به استرس محیطی
کودهای ضد تنش به افزایش فتوسنتز از طریق چندین مکانیزم کمک میکنند
افزایش تولید کلروفیل: این کودها به گیاهان کمک میکنند تا کلروفیل بیشتری تولید کنند، که خود عامل اصلی در فرآیند فتوسنتز است.
بهبود فعالیت آنزیمها: این کودها سطح فعالیت آنزیمهای مرتبط با فتوسنتز را افزایش میدهند، که به جذب بهتر نور و تبدیل آن به انرژی کمک میکند.
کاهش اثرات منفی استرس: با کاهش اثرات منفی ناشی از تنشهای محیطی، گیاهان میتوانند انرژی بیشتری را به فرآیند فتوسنتز اختصاص دهند.
عوامل مختلفی میتوانند باعث کاهش اثر کود ضد تنش شوند:
استفاده نادرست: اگر کود به میزان نامناسب یا در زمان نامناسب استفاده شود، ممکن است به گیاه آسیب برساند.
شرایط محیطی: تنشهای شدید مانند خشکی یا شوری میتوانند توانایی جذب مواد مغذی را کاهش دهند و اثر کود را تضعیف کنند.
حساسیت گیاه: برخی گیاهان ممکن است نسبت به ترکیبات موجود در کود حساسیت نشان دهند و در نتیجه از اثرات مثبت آن بهرهمند نشوند.
کلام پایانی
کودهای ضد تنش میتوانند به افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماریها و آفات کمک کنند. این کودها با تقویت سیستم ایمنی گیاه و افزایش تولید آنتیاکسیدانها، به گیاهان کمک میکنند تا بهتر با عوامل بیماریزا مقابله کنند. همچنین، این کودها میتوانند اثرات منفی استرسهای محیطی را کاهش دهند که خود عاملی برای افزایش آسیبپذیری گیاهان در برابر بیماریهاست. در نتیجه، استفاده از کودهای ضد تنش میتواند به بهبود سلامت و عملکرد گیاهان کمک کند.