میکروارگانیسم‌های خاک

میکروارگانیسم‌های خاک

خاک موجودی زنده است که در صورت حاصلخیز بودن دارای جمعیت زیادی از میکروارگانیسم‌ها است.

میلیون‌ها میکروارگانیسم در یک گرم خاک زندگی می‌کنند.

ساختار خاک اهمیت ویژه‌ای در رشد گیاه دارد و میکروارگانیسم‌ها، ساختار خاک را شکل می‌دهند. میکروارگانیسم‌های خاک هفت دسته مختلف دارند.

باکتری‌ها، اکتینومیست‌ها، جلبک‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها، جلبک‌های سبزآبی و نماتدها انواع مختلف میکروارگانیسم‌های خاک هستند.

هریک از این میکروارگانیسم‌ها نقش و ویژگی‌های مشخصی دارند. این میکروارگانیسم‌ها علاوه بر خاک‌های سطحی در فاصله‌ی صد تا هزاران متر از زمین نیز یافت می‌شوند. میزان میکروارگانیسم‌ها در نواحی مختلف خاک متفاوت است. منطقه ریزوسفر که تحت تاثیر مستقیم ریشه گیاه قرار دارد، میکروارگانیسم‌های بیشتری در خود دارند.

باکتری‌ها و خاک

بیشتر میکروارگانیسم‌های موجود در خاک باکتری‌ها هستند. باکتری‌ها بیشترین و ریزترین موجودات سلولی در خاک هستند.

اشکال سلولی متفاوتی برای باکتری‌ها وجود دارد مانند میله‌ای، کروی، مارپیچی و رشته‌ای که رایجترین آن‌ها شکل میله کوکوئید است.

به طور متوسط 108 تا 109 باکتری در یک گرم خاک وجود دارد که کارایی و قابلیت‌های متنوعی دارند. باکتری‌های هوازی از اکسیژن به عنوان گیرنده الکترون استفاده می‌کنند. باکتری‌های بی‌هوازی از گیرنده‌های دیگری همچون نیترات، آهن، سولفات، کربنات و مواد آلی استفاده می‌کنند. اکثر باکتری‌ها خاک‌های غنی از مواد مغذی و خنثی تا حدودی قلیایی را می‌پسندند. باکتری‌ها نقش بسیار مهمی درخاک دارند. بیشتر باکتری‌های خاک موادی مانند پلی‌ساکاریدها و یا گلیکوپروتئین‌ها را تولید کرده که ساختار خاک را تقویت می‌کنند. باکتری‌ها در چرخه تولید نیتروژن و کربن موثر بوده و میزان زیادی مواد مغذی برای خاک و گیاهان تولید می‌کنند. از دیگر مزایای مهم حضور باکتری‌ها در خاک می‌توان به نقش آن‌ها در تجزیه آنزیمی مواد آلی پیچیده به مواد مغذی اشاره کرد. میزان باکتری‌های موجود در خاک نشانه سلامت میکروبیولوژیکی خاک است.

باکتری

قارچ‌ها و خاک

قارچ‌های خاک اغلب چندسلولی هستند. نسبت به باکتری‌ها، قارچ‌ها چرخه زندگی پیچیده تری دارند. قارچ‌ها به جز مخمرها هوازی هستند. در اکوسیستم‌های زیادی، قارچ‌ها بزرگترین زیست توده موجود در میکروبیولوژیکی خاک هستند. هیف‌های قارچی ذرات خاک را به هم متصل نموده و موجب تثبیت دانه‌های خاک می‌شوند.

از اثرات دیگر قارچ‌ها در خاک می‌توان به تجزیه مواد آلی اشاره کرد. محافظت از گیاه در برابر آفات، بیماری‌ها و خشکسالی و تولید ترکیبات آنتیبیوتیکی همچون پنی سیلین از مزایای آن‌ها در خاک است.

اکتینومیست‌ها و خاک

اکتینومیست‌ها باکتری‌های رشته‌ای هستند که در خاک‌های خنثی تا قلیایی بیشتر یافت می‌شوند. اکتینومیست‌ها در لایه‌های سطحی خاک بیشتر هستند.

از مزایای حضور اکتینومیست‌ها در خاک می‌توان به تجزیه مواد آلی سخت و تولید رنگدانه‌های تیره اشاره کرد. اکتینومیست‌ها نیتروژن را برای گیاهان خاصی تثبیت می‌کنند.

جلبک‌های سبز آبی (سیانوباکتری) و خاک

جلبک‌های سبزآبی در خاک‌های مرطوب  به خصوص در اطراف ریشه‌های گیاهان یافت می‌شوند. این گونه ها قابلیت تثبیت نیتروژن را دارا هستند.

نماتدها و خاک

معمولا نماتدها انگل‌های مهره‌داران مانند انسان، حشرات و سایر بی‌مهرگان هستند. نماتدهایی که از باکتری‌ها و قارچ‌ها تغذیه می‌کنند و موجب حفظ جامعه میکروبی خاک می‌شوند. نماتدها قابلیت بهبود حاصلخیزی خاک را نیز دارند همچنین تحرک آنها موجب افزایش تخلخل خاک نیز می‌شود.

نماتد

خاک بستری ناهمگن دارد که با فعالیت میکروارگانیسم‌ها مواد ارگانیک موجود در خاک را تجزیه کرده. میکروارگانیسم‌ها در شکل‌گیری و اکولوژی خاک موثر هستند.  میکروارگانیسم‌ها موجب تنظیم جریان مواد مغذی به گیاهان شده و تثبیت نیتروژن را بهبود می‌بخشند و در نهایت آلاینده‌های غیرآلی و آلی طبیعی خاک را سم‌زدایی می‌کنند.

فرآیند معدنی‌سازی به وسیله میکروب‌ها در خاک انجام می‌شود. در این فرآیند مواد مغذی به شکل معدنی آن‌ها بازیابی شده در نتیجه گیاه قادر به جذب دوباره این مواد می‌شود.

 تولید هیوموس(گیاخاک) از جمله فعالیت‌های میکروب‌های خاک است. ماده‌ای به رنگ قهوه‌ای تیره که ژله مانند است و هزاران سال قابلیت ماندگاری بدون تغییر در خاک را دارد. این ترکیب موجب حفظ رطوبت خاک شده و در نتیجه ساختار خاک را تشکیل می‌دهد و  به نظر می‌رسد در کاهش بیماری‌های گیاهی موثراند.‌

هیوموس‌ها جز مهمی از ظرفیت تبادل کاتیونی خاک محسوب می‌شوند زیرا مولکول‌های این ماده  بار منفی دارند و با مواد مغذی گیاهان که دارای مثبت هستند پیوند برقرار می‌کنند.

برخی از میکروب‌های خاک مواد چسب مانندی مثل پلی‌ساکاریدها، صمغ و گلیکوپروتئین از خود ترشح کرده که به این ترتیب با چسباندن مواد معدنی خاک به یکدیگر، ساختار پایه خاک را شکل می‌دهند.

با آگاهی کامل از اهمیت ویژه میکروارگانیسم‌های خاک، می‌توان با مدیریتی صحیح از مزایای فراهم شده آن‌ها استفاده کرد.

متاسفانه آلودگی‌های محیط زیست با پیشرفت صنایع رو به افزایش هستند. آلودگی خاک به وسیله فلزات سنگین اثرات جبران ناپذیری بر سلامت سیستم کشاورزی و انسان دارد. میکروارگانیسم‌ها موجب حذف پسماندهای فلزات سنگین قبل از ورود به محیط زیست می‌شوند.

این موجودات در  چرخه مواد غذایی نقش اساسی دارند.

تا حد زیادی تبدیل نیتروژن اتمسفر به آمونیوم به توانایی میکروب‌ها وابسته است. تعدادی از میکروب‌ها آزادانه در خاک و تعدادی در ارتباط با ریشه گیاهان زندگی می‌کنند. به این فرآیند تبدیل، تثبیت نیتروژن گفته می‌شود. هزینه‌های انرژی روز به روز در حال افزایش است، تولید کودهای دارای نیتروژن نیز هزینه‌بر است. به این ترتیب چرخه طبیعی تثبیت نیتروژن در تولید مواد غذایی بسیار با اهمیت است.

بعضی از میکروب‌های خاک قابلیت تولید انواع مفیدی از مواد محرک رشد گیاهان را دارند مانند آنتی‌بیوتیک‌‌ها، جیبرلین‌ها و اکسین‌ها. میکروب‌های خاک آفات و بیماری‌های خاک را کنترل می‌کنند.

در محصولات پتروپاریز، تعدادی زیادی محصول با کیفیت وجود دارد که حاوی میکروارگانیسم‌های طبیعی بوده و به تقویت رشد این موجودات بسیار مهم کمک فراوانی می‌کند. استفاده از محصولات با کیفیت ارزش بسیار بالایی در حفظ سرمایه شما دارد.

جهت اطلاع از اخرین اخبار پتروپاریز می توانید به روی این لینک کلیک فرمایید.

5 پاسخ

  1. کیفت محصولات پتروپاریز خیلی عالیه
    خدا رو شکر توی این چند سال با قیمت مناسب و کیفیت خیلی خوب تونسته اعتماد کشاورزان رو به خودش جلب کنه
    ممنون از اطلاعات کاملتون

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *