هیومیک اسید (طلای سیاه کشاورزی)
تعریف :
به مخلوطی از ترکیبات آلی که باقیماندههای گیاهی و حیوانی هستند مواد هیومیکی گفته میشود.
هیومیک اسید: مادهای دارای رنگ تیره است که از بقایای مواد گیاهی و حیوانی تجزیه شده مانند لیگنین، تانن، سلولز و غیره حاصل میشود.
به عبارتی دیگر، هیومیک اسید یک ترکیب پلیمری آلی طبیعی است که در نتیجه پوسیدگی مواد آلی خاک، پیت و لیگنین بوجود میآید و موجب افزایش عملکرد و کیفیت محصول میشود.
هیومیک اسید حاوی حدود 50-57 درصد کربن آلی، 4-6 درصد نیتروژن، 2/0-1 درصد فسفر و سایر عناصر به مقدار اندک میباشد.
تولید :
هیومیک اسید در مقادیر زیاد از هوماتها استخراج میشوند که بهطور طبیعی در انواع سنگهای آلی با مواد هیومیک بالا یافت میشوند.
این مواد شامل لئوناردیت (لیگنیت اکسید شده از رسوبات زمینشناسی خاص در داکوتای جنوبی)، لیگنیت هوادیده (برای مثال اکسید شده)، زغال سنگ نیمه بیتومینه و انواع سنگهای کربندار از قبیل گلسنگ، شیل و سنگ رسی میباشند.
هوماتها بهعنوان مواد خام بوده و عصاره آنها (برای مثال هیومیک اسید یا فولیک اسید) به بازار عرضه شده و بهعنوان کود و بهساز خاک به جوامع کشاورزی و باغبانی فروخته میشود.
نحوه اثر هیومیک اسید
اثر هیومیک اسید را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
اثر مستقیم بهعنوان یک ترکیب شبه هورمونی .
اثر غیرمستقیم بهصورت افزایش جذب عناصر غذایی از راه ویژگی کلاتکنندگی و احیاکنندگی و حفظ نفوذپذیری غشاء، افزایش متابولیسم ریزجانداران، بهبود وضعیت فیزیکی خاک و افزایش رشد ریشه و ساقه را به همراه دارد.
فواید :
فواید استفاده از کودهای هیومیک اسید در کشاورزی
از فواید استفاده از کودهای حاوی هیومیک اسید در کشاورزی میتوان بهطور خلاصه به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش کربن و مواد آلی خاک
- افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی یا CEC خاک
- افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک
- افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای مفید خاک
- افزایش قدرت ریشهزایی گیاهان
- افزایش سنتز کلروفیل
- افزایش سهولت دسترسی و جذب بهتر عناصر مغذی تثبیت شده درخاک توسط گیاهان
- افزایش پایداری خاکدانهها
- افزایش قابلیت جذب عناصر ریزمغذی توسط گیاهان بواسطه کلاته کردنشان
- افزایش رطوبت خاک
- افزایش تهویه و نفوذپذیری خاک
- افزایش مقاومت گیاهان به تنشهای شوری و خشکی
- افزایش مقاومت گیاهان به آفات و بیماریها
- افزایش حاصلخیزی و باروری خاک
- افزایش ظرفیت بیولوژیکی خاک
- افزایش عملکرد و تضمین سلامت عمومی گیاه
- تحریک یا افزایش قدرت جوانهزانی و زندهمانی بذرها
- بهبود ساختمان خاک (بهویژه خاکهای شنی)
- تنظیم pH خاک
- تنظیم سطح هورمونها در گیاهان تحت شرایط تنش خشکی
- سلهشکنی خاک و پودر کردن آن
- تحریک رشد و تکثیر موجودات مفید خاک (جلبک، مخمر، باکتری و میکوریزا)
- احیای چرخه کربن و نیتروژن